Index schrijfmachines

Een index schrijfmachine is een schrijfmachine zonder toetsenbord maar met een horizontale plaat met tekens waarop eerst met een aanwijzer of schuif het gewenste teken moet worden aangewezen waarna deze door het indrukken van een knop op het papier wordt overgebracht. In Nederland werden deze index schrijfmachines dan ook wel wijzerschrijfmachines of kortweg wijzermachines genoemd. De verschillende index schrijfmachines werden niet lang na de introductie van de schrijfmachine ontwikkeld als goedkoper alternatief voor deze dure machines met toetsenbord. Sommige hiervan waren doordachte oplossingen afgestemd op het gebruik door particulieren of kleine kantoren en soms nog redelijk succesvol. Velen daarentegen waren te experimenteel, te goedkoop of zelfs als speelgoed bedoeld. Het grote nadeel ten opzichte van de standaard en portable schrijfmachines, de zeer lage snelheid van het typen, deed fabrikanten na enkele decennia inzien dat het type index schrijfmachine de competitie met schrijfmachines met toetsenbord definitief had verloren.

Ook tot de index schrijfmachines wordt gerekend de pocket uitvoering, niet veel groter dan een zakhorloge, voor het typen op een zeer smalle strook papier. Deze pocket uitvoering waren geen commercieel succes en behoren nu tot de meest begeerde en gezochte. Opmerkelijk is de functionele overeenkomst van het pocket model met de veel later geïntroduceerde lettertangen.

In andere talen

TaalBenamingAlternatief
Duitse taalZeigerschreibmaschineIndex-Schreibmaschine
Engelse taalIndex typewriter
Franse taal
Italiaanse taal

Historie

De eerste index schrijfmachine was de Hall genoemd naar de uitvinder Thomas Hall en geproduceerd door de Hall Type-Writer Co. gebaseerd op het patent van maart 1881.

Historische merken

  • Carissima
  • Columbia
  • Coffman
  • Crown
  • Darling
  • Diskreet
  • Eclipse
  • Edelmann
  • Edita
  • Edland
  • Eureka
  • Famos
  • Geka
  • Geniatus
  • Gerda
  • Graphic
  • Gundka
  • Heady
  • Index Visible
  • Karli
  • Kneist
  • Kosmopolit
  • Lambert
  • Longini
  • Mignon
  • Morris
  • New England
  • Niagara
  • Parisienne
  • Pearl
  • Peoples
  • Picht
  • Plurotyp
  • Plutarch
  • Pocket
  • Schapiro
  • Stallman
  • Stella
  • Sun Index
  • Taurus
  • Velograph
  • Victor
  • Virotyp
  • Volks
  • Westphalia
  • World
  • Yu Ess